We gingen op bezoek bij S-Tek, een prachtig bureau voor bouwkundig ontwerp en tekenwerk, waar eigenaar Jan Schuitemaker ons gastvrij onthaalde. We spraken met hem over het ontstaan van S-Tek, het ontwerpproces, BIM-samenwerking en zijn keuze voor Adomi.
bedrijf: | |
discipline: | Bouwkunde |
plaats: | Ede |
S-tek: ontstaan en werkveld
S-Tek is centraal gevestigd in Ede. Jan Schuitemaker begon in 2004 met zijn ontwerpbureau. Het bedrijf kende een vliegende start. Het bedrijf groeit en is op zoek naar nieuwe ontwerpers. Het achterland voor S-Tek ligt in de utiliteitsbouw. Zo’n tachtig procent van het werk is afkomstig uit deze markt. Af en toe komt er een aanvraag voor een vrijstaande woning, zo’n twee à drie per jaar. Deze zijn vaak bedoeld voor zakelijke relaties, die hun bedrijfsmatige tekenwerk laten uitvoeren door S-Tek. Daarnaast werken ze brandveiligheidstekeningen uit. Deze uiteenlopende werkzaamheden voeren zij uit met Adomi, in combinatie met de ASD-werkmethodiek.
Een duurzame relatie
Jan kent de wegen naar Arkey Systems inmiddels goed. Met groot enthousiasme laat hij alle mogelijkheden van Adomi aan andere ontwerpers zien. De communicatielijnen met Arkey Systems zijn kort en vertrouwd. Bij wensen of uitdagingen verstuurt hij aanvragen, die vervolgens snel worden opgepakt. Precies dit kenmerkt de prettige relatie; het is gestoeld op vertrouwen. Dagelijks werkt Jan uren in Adomi en hij het programma dan ook van binnen en buiten. Hij schroomt daarbij niet om te wijzen op verbeterpunten zodat het gebruiksgemak verbetert en Adomi ontwikkelt. ‘Vaak nemen jullie het mee, dat is echt leuk. Ik zie in updates dat jullie opmerkingen die ik heb gemaakt verwerkt hebben’, aldus Jan. ‘Het voordeel van Arkey is dat het een Nederlands bedrijf is dat dicht bij het werkveld staat. Klanten zijn geen nummer.’
Van schets naar presentatie
Het eerste gesprek met de opdrachtgever is de start van elk project. S-Tek brengt alle wensen in kaart en verwerkt deze in een massastudie, gekoppeld aan de randvoorwaarden van de kavel. Dit is de eerste fase van ontwerp, waarin nog weinig sprake is van detaillering. Wanden hebben één schildikte en ‘ontwerpkozijnen’ worden als openingen in de tekening geplaatst. Zo worden de wensen van de opdrachtgever inzichtelijk gemaakt en wordt positionering en invulling van het pand bepaald. Als de opdrachtgever akkoord is, volgen de volgende stappen in de verfijning van het ontwerp. Denk hierbij aan het opzetten van spouwmuren en het toekennen van materiaal, en kleuren aan de kozijnen en de wanden.
Cumulatief leidt dit tot een eerste IFC-model, dat leidend is in de samenwerking met anderen. De coördinaten en het bijbehorende nulpunt worden bepaald. Areddo wordt hierbij ingezet om de opdrachtgever inzicht te geven in het model. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van renders. Jan: ‘Wij zetten in op mooie modellen met juiste detaillering. Wij renderen de modellen met externe programma’s o.a. Twinmotion. De materialen gaan automatisch mee in de snelle export naar Twinmotion, wijzigingen aan het bouwkundig model worden in de render doorgevoerd met een druk op de knop. Op deze manier krijgt de opdrachtgever niet de maken met losse 2D tekeningen die wellicht moeilijk te interpreteren zijn. Er kan meteen een gevoel aan de opdracht worden gekoppeld.’ Met ieder opvolgend gesprek met partners groeit het model, waarbij de verschillende ontwikkelfases steeds blijven gelden als referentie.
Doordat er in iedere fase van het ontwerp meteen wordt getekend in Adomi zijn alle modellen herbruikbaar in de toekomst. Het komt zelfs voor dat projecten al met de mogelijkheid tot uitbouw worden ontwikkeld, deze zijn dan in de toekomst direct beschikbaar. De ‘oude’ modellen dienen dan als referentie voor het nieuwe project.
‘Een doorslaggevende factor in de keuze voor Adomi is het feit dat we snel een project kunnen opzetten, van lege tekening tot bruikbaar model. Wij hebben niet te maken met uitgebreide dialogen of verplichte handelingen om tot het gewenste resultaat te bereiken. In Adomi krijg je het tekenwerk precies zoals je het wil hebben met een eenvoudige werkwijze. De hoeveelheid knoppen is overzichtelijk en functioneel. Met Adomi kunnen wij snel onze eigen bibliotheek kunnen opzetten en (door)ontwikkelen’, aldus Jan.
Vergunning en bestek
Uiteindelijk zijn de modellen klaar om gekeurd te worden door de welstandscommissie. Deze modellen worden het liefst zo volledig mogelijk aangeleverd wat betreft materialisatie en informatie van de constructeur. Wat nog niet bekend is, wordt in de bestekfase toegevoegd. Jan: ‘Wij zitten soms al op de positie van de constructeur te tekenen, zo voegen wij de vloerdikte, balken, constructies, kolommen, isolatiewaarden en type kozijnen zo veel mogelijk toe aan ons model voordat het naar de bestekfase gaat. Op deze manier voeren wij een bepaalde clashcontrole voor onszelf uit, we krijgen zo meer inzicht, namelijk.’ Nadat de vergunning is aangevraagd blijft de Adomi tekening vrijwel hetzelfde, en wordt hij alleen nog maar aangevuld met extra informatie.
BIM en 3D
‘Wij zijn voorzichtig begonnen met BIM om te zien of het voor ons werkte. Uiteindelijk maakten we in de periode van 2016 tot 2018 de definitieve omschakeling: vanaf die periode realiseren we alles in BIM. Het mooie van Adomi is dat je in dezelfde omgeving blijft werken, zowel 2D als 3D, met een druk op de knop. Je hoeft niet meer te zoeken naar waar welke informatie staat, omdat alle tekeningen de juiste informatie bevatten. Ook de detaillering is geïntegreerd in het 3D model. Aanpassingen die we in 2D details doen worden automatisch vertaald naar 3D. Hier krijgen we verbaasde reacties over vanuit het werkveld.’
Alle nieuwbouw wordt uitgevoerd in BIM. Communicatie binnen samenwerkingsprojecten is van doorslaggevend belang. Door alle belangrijke informatie over te nemen van de constructeur houdt S-Tek grip op de situatie. Zo fungeren zij als spil in de communicatie tussen constructeur en installateurs, zodat alle informatie gebundeld verwerkt kan worden. Binnen de organisatie kent S-Tek geen vast BIM-protocol, echter, wanneer er projecten worden ontwikkeld met bekende partijen ontstaat er wel een organisch protocol dat gestoeld is op het verleden. Deze manier werkt prettig voor alle partijen, van koeltechnicus tot constructeur, van procestechniek tot aan de loodgieter. Iedereen blijft werken in hun eigen model, zodat de regie bewaakt kan worden over desbetreffende expertise. Uiteindelijk gaat het erom dat een project naar wens en goed kan worden uitgevoerd.
Open communicatie via IFC
S-Tek communiceert afgezien van de 2D tekeningen voor bouwdetails voornamelijk in IFC. ‘Je ziet dat IFC nu omarmt wordt in het werkveld en dat daarmee het openlijk delen van informatie gemakkelijker is geworden. Wij krijgen trouwens ook veel complimenten over de kwaliteit van onze IFC’s vanuit Adomi. Voor het combineren van de aspectmodellen gebruiken wij Areddo, dat zelfs in grote projecten nog steeds optimaal en snel werkt. Doordat we door deze visualisatie van het project in de bouwvergaderingen snel inzichtelijk krijgen waar we veranderingen moeten doorvoeren kan de opdrachtgever meteen schakelen. We komen tegenwoordig makkelijker en sneller tot resultaat middels deze techniek, en uiteindelijk reduceren daarmee de faalkosten. Daarnaast is het fijn dat wij onze eigen tekening niet meer hoeven te vervuilen met componenten van anderen, omdat alles wordt opgebouwd uit afzonderlijke IFC’s. Het fijne aan de ontwikkeling van open-BIM is dat iedereen zijn eigen gereedschap kan kiezen en dat leveranciers moeten blijven ontwikkelen om competitief te blijven.’